۱۳۹۰ بهمن ۸, شنبه

واژگان ترکی (آذری و غیره) و مترادف آنها برای علاقمندان گویش آذری

آبارتماقAbartmaq : اغراق كردن
آتااركيلAtaәrkil : پدرسالار
آچيAçı : زاويه
آديلAdıl : ضمير
آراجArac : وسيله
آراجيليقAracılıq : وساطت
آراليقسيزAralıqsız : بدون انقطاع، پيوسته
آرخاداشArxadaş : دوست، رفيقه
آردArd : پشت
آريتلانماقArıtlanmaq : پاكسازي شدن
آرينماArınma : خلوص
آشاغيلاماقAşağılamaq : تحقير كردن
آشيريAşırı : افراطي
آلانAlan : عرصه
آلقيشلاماقAlqışlamaq : تحسين كردن
آلقيلاييشAlqılayış : ادراك
آليشماقAlışmaq : عادت كردن
آٚلينتيAlıntı : اقتباس
آماجAmac : هدف
آنجاقAncaq : اما
آنلاتيلماقAnlatılmaq : افاده شدن
آنلاتيمAnlatım : افاده
آنلاقAnlaq : ادراك
آنلامAnlam : معني
آنلامليAnlamlı : معنيدار
آنلاييشAnlayış : ذهنيت
آيريجاAyrıca : جداگانه
آيريمAyrım : جدائي، افتراق
آيريمچيليقAyrımçılıq : تبعيض
آيرينتيAyrıntı : جزئيات
اريلӘril : مذكر
اكӘk : علاوه
اكسيكӘksik : كم
اكينجӘkinc : فرهنگ
الي آچيقӘli açıq : سخي، جوانمرد
اؤته‌كÖtәk : تاريخ
اؤته‌كيله‌شديرمه‌كÖtәkilәşdirmәk : غير خودي كردن
اوجالتماقUcaltmaq : ارج گذاشتن، متعالي دانستن
اوخولOxul : مدرسه
اورتاچاغOrtaçağ : قرون وسطي
اورتاقلاشاOrtaqlaşa : با مشاركت هم
اورتالOrtal : رسانه
اورونÜrün : محصول
اؤزگوÖzgü : خاص
اؤزگورله‌شمه‌كÖzgürlәşmәk : آزاد شدن
اؤزه‌لليكÖzәllik : خصوصيت
اوسUs : عقل، هوش
اوستونÜstün : برتر
اوغراماقUğramaq : مواجه شدن
اوغوشOğuş : خانواده، عائله
اؤلچوÖlçü : اندازه
اؤلچونÖlçün : استاندارد
اولقوOlqu : پديده
اولوشومOluşum : تشكل
اولومسوزOlumsuz : منفي
اولوملوOlumlu : مثبت
اولونتوOluntu : پديده
اؤن يارقيÖnyarqı : پيش داوري
اؤنه‌مسه‌مه‌كÖnәmsәmәk : مهم شمردن، اهميت دادن
اؤيره‌تمه‌نÖyrәtmәn : معلم
اويساOysa : در حاليكه
اويقونUyqun : متناسب
اويماقOymaq : طايفه
اويماقUymaq : متابعت كردن
اؤيمه‌كÖymәk : تقدير كردن، مدح كردن
اوينامOynam : رل، نقش
اوينامانOynaman : هنرپيشه
اؤيهÖyә : عنصر
ائتگيله‌شيمEtgilәşim : تاثير متقابل
ايچه‌رمه‌كİçәrmәk : محتوي بودن
ائديلگه‌نEdilgәn : مفعول
ايزله‌نيمİzlәnim : حس، تصور
ائشEş : همسر
ايشله‌كİşlәk : رايج، مورد استفاده
ائشه‌لEşәl : جنسي
ائشئيEşey : جنسيت
ائشيتEşit : مساوي، برابر
ائشئيچيEşeyçi : سكسيست
ايكينجيلİkincil : فرعي
ايگيتİgit : دلاور، قهرمان
ايلكهİlkә : اصل
ايلكينİlkin : نخستين، اوليه
ايلگيليİlgili : مربوطه
ايلهريİlәri : جلو، پيش
ايليشكيİlişki : رابطه
اينجه‌له‌نمه‌كİncәlәnmәk : بررسي كردن
ائيله‌مEylәm : عمل
ائيله‌نمه‌كEylәnmәk : تفريح كردن
باخيمBaxım : نگاه
باسقيBasqı : تضييق، فشار
باغBağ : پيوند، ربط
باهاديرBahadır : قهرمان، پهلوان
بايريBayrı : باستان
بلگهBәlgә : مدرك، سند
بلليBәlli : معين
بليرتمه‌كBәlirtmәk : معين كردن
بوته‌مBütәm : دين
بؤگوشلوBögüşlü : حكمت دار
بولونماقBulunmaq : قرار داشتن
بويBoy : عشيره
بويوتBoyut : بعد
بئجه‌ريكليBecәrikli : سررشته دار، بافراست
بيچيمBiçim : فرم
بيچيمله‌نمه‌كBiçimlәnmәk : فرم گرفتن
بيييچيBiyiçi : رقاص، رقاصه
پيتيكPitik : كتاب
تابلاماقTablamaq : راضي كردن
تانيمTanım : تعريف
تانيملاماقTanımlamaq : تعريف كردن
تكه‌لTәkәl : انحصار
تكيلTәkil : منفرد
توپارلاماقToparlamaq : جمع آوري كردن
توپلومToplum : جامعه
توتوچوTutucu : محافظه كار
تؤره‌تمه‌كTörәtmәk : ايجاد كردن
تؤزلوTözlü : راديكال
توغراليTuğralı : رسمي
جرگهCәrgә : رديف
چاغداشÇaödaş : معاصر
چاغريشيمÇağrışım : معني ضمني
چكينمه‌كÇәkinmәk : اجتناب كردن
چئشيتÇeşit : نوع
چئويريÇeviri : ترجمه
داغيليمDağılım : تقسيم، پراكنش
داورانيشDavranış : رفتار
دريمDәrim : اصطلاح
دنليDәnli : به آن درجه
ده‌يه‌رله‌نديرمه‌كDәyәrlәndirmәk : ارزيابي كردن
ده‌ييش توخوشDәyiş toxuş : بده بستان
ده‌ييشگهDәyişgә : واريانت
ده‌يينمه‌كDәyinmәk : اشاره كردن
دورومDurum : وضعيت
دوزه‌نDüzәn : سيستم، نظم
دوزئيDüzey : سطح
دوشونگهDüşüngә : ايدئولوژي
دوغالينDoğalın : البته، طبيعتا
دوغرولتوDoğrultu : راستا، استقامت
دؤنه‌مDönәm : دوره، عهد
دويارليليقDuyarlılıq : حساسيت
دويقوسالDuyqusal : احساساتي
دويوروجوDoyurucu : تطمين كننده
ديشDış : خارج
ديشيDişi : مونث
ديشيلDişil : مونث
دئگيDegi : سخن
ديل بيلگيسيDil bilgisi : دستور زبان
ديلده‌كDildәk : استدلال
ديلده‌مDildәm : منطق
ديلسه‌لDilsәl : زباني
دئنه‌تله‌مهDenәtlәmә : كنترل
دئييمDeyim : اصطلاح
ساغلاماقSağlamaq : تامين كردن
سالديرقانSaldırqan : متهاجم
سانكيSankı : تو گوئي
سانيلماقSanılmaq : گمان شدن
سوبايSubay : مجرد
سوره‌جSürәc : روند
سوره‌كليSürәkli : متماديا، پيوسته
سورونلوSorunlu : مساله دار
سونماقSunmaq : تقديم كردن، عرضه نمودن
سونوجلانماقSonuclanmaq : منتهي شدن
سوي آدSoyad : نام خانوادگي
سؤيوشSöyüş : فحش
سئچيمSeçim : انتخاب
سيليكSilik : غيرمهم، غيربرجسته
سلهكSәlәk : سخاوتمند
سئيره‌كSeyrәk : نادر، به ندرت
قاباQaba : خشن
قاپساييجيQapsayıcı : شامل
قاتقيQatqı : سهم
قاتيQatı : سرسخت
قاچينيليرQaçınılır : آنچه از آن اجتناب مي شود
قارشيتQarşıt : ضد، مقابل
قارشيليقQarşılıq : معادل
قارشيليقليQarşılıqlı : متقابل
قارشينQarşın : علي رغم
قانيتQanıt : ثبوت
قانيتلاماقQanıtlamaq : اثبات كردن
قاورامQavram : مفهوم
قاووشماقQavuşmaq : واصل شدن
قوشارQoşar : شاعر
قوللانماقQullanmaq : به خدمت در آوردن
قونوQonu : موضوع
قونوشماQonuşma : گفتگو
قونومQonum : موقعيت
كسينليكلهKәsinliklә : قطعيا
كؤتوKötü : بد
كؤكده‌ن بوته‌مچيKökdәn bütәmçi : بنيادگرا
كؤكلوKöklü : ريشه دار
كؤكه‌نKökәn : ريشه
كيتلهKitlә : توده
كيچيمسه‌مه‌كKiçimsәmәk : تحقير كردن
كيمليكKimlik : هويت
گرچه‌كله‌شمه‌كGәrçәklәşmәk : متحقق شدن
گرچه‌كليكGәrçәklik : واقعيت
گره‌كسيزGәrәksiz : غيرضروري
گره‌كليGәrәkli : لازم
گله‌نه‌كGәlәnәk : سنت
گنه‌لدهGәnәldә : عموما
گؤبودGobud : خشن، بي كيفيت
گوجونGücün : مجبوري، تحميلي
گؤركسؤزGörksöz : ادبيات
گؤركولGörkül : ادبي
گؤره‌وGörәv : وظيفه
گؤرونمه‌زGörünmәz : نامرئي
گؤرونوشGörünüş : ظاهر
گؤزله‌مله‌نمه‌كGözlәmlәnmәk : مشاهده شدن
گونلوكGünlük : روزمره
گؤودهGövdә : بدن
گووه‌نمه‌كGüvәnmәk : اعتماد كردن
ماراقليMaraqlı : جالب
نده‌نNәdәn : علت
نسنهNәsnә : شئي، چيز
وارساييمVarsayım : فرض
وورقوVurqu : تاكيد
ياپيلانديرماقYapılandırmaq : برپاساختن، سازماندهي كردن
يارارYarar : فايده
ياراشماقYaraşmaq : برازنده بودن
يازارyazar : نويسنده
يازقاYazqa : مقاله
ياساYasa : قانون
يالينيقYalınıq : انسان، بشر
يانسيتماقYansıtmaq : منعكس كردن
يانسيرYansız : خنثي، بي طرف
يانسيماYansıma : انعكاس
يايينYayın : نشر
يوكله‌مه‌كyüklәmәk : بار كردن
يؤنYön : جهت
يؤنته‌مYöntәm : روش
يؤنه‌تگيYönәtgi : سياست
يؤنه‌تگيلYönәtgil : سياسي
يؤنه‌تيمYönәtim : مديريت
يئته‌رليYetәrli : كافي
يئرسوYersu : وطن
يئنيجيلyenicil : مدرن
يئيله‌مه‌كyeylәmәk : ترجيح دادن
يييهYiyә : صاحب

هیچ نظری موجود نیست: