محمدحسين امين‌الضرب
ابراهيم حديدي
محمدحسين
امين‌الضرب فرزند محمدحسن اصفهاني (امين‌الضرب اول) و ماه بيگم خانم (دختر
محمدحسين صراف اصفهاني) در شب ششم محرم‌الحرام سال 1289ق در تهران به دنيا
آمد. تحصيلات ابتدايي را نزد معلمين خصوصي آغاز كرد. پس از آموزش زبان
فارسي، عربي و فرانسه، دروس حوزه‌اي را به طور كامل فراگرفت. فقه، اصول و
فلسفه را در حد سطح تحصيل كرد و رياضيات، تاريخ و جغرافيا را نيز آموخت.
زبان عربي را نزد سيدجمال‌الدين اسدآبادي كه در ايام اقامت در تهران در
منزل آنها سكونت داشت در حد كامل ياد گرفت و با آن تكلم مي‌نمود.
امين‌الضرب دوم از 16 سالگي كار خود را در تجارتخانه پدرش آغاز نمود. تدريجاً به فنون تجارت و ملكداري آشنا گرديد و در 20 سالگي اداره امور تجارتخانه و املاك با او بود.
در اوايل سلطنت مظفرالدين شاه قاجار (سال 1315ق) محمدحسن امين‌الضرب را به علت تقلب در عيار پول ضربخانه توقيف و زنداني كردند. محمدحسين امين‌الضرب براي رهايي پدر به مرتضي‌قلي خان صنيع‌الدوله وزير خزانه و داماد شاه مراجعه كرد و صادقانه براي تصفيه حساب آمادگي خود را اعلام نمود. در نهايت با پرداخت 760 هزار تومان به دولت و 40 هزار تومان به صنيع‌الدوله، موجب آزادي پدرش از زندان گرديد.
حاج محمدحسين امين‌الضرب به علت مسافرتهاي مكرر به اروپا و حشر و نشر با خارجيان، حكومت قانون و تأسيس عدالتخانه براي كشور را ضروري دانست و براي پيشبرد اهداف خود عده‌اي از تجار و كسبه بازار تهران را با خود همراه ساخت و براي استقرار مشروطيت زحمات زيادي كشيد. او بود كه فرمان مشروطيت را به متحصنين سفارت انگليس ارائه داد و و به پاس همين خدمات بود كه از طرف تجار و كسبه تهرا ن به وكالت مجلس شوراي ملي انتخاب و نايب رئيس دوره اول مجلس شد و به عضويت كميته تدوين قانون اساسي درآمد.
امين‌الضرب ثاني پس از به توپ بستن مجلس شوراي ملي توسط محمدعلي شاه قاجار مدتي مخفي بود، ولي تدريجاً در دفتر كار خود حضور يافت و به فعاليتهاي اقتصادي پرداخت و از دخالت در امور سياسي دوري جست. در كودتاي سوم اسفند 1299 به دستور سيدضياءالدين طباطبايي نخست‌وزير دستگير و زنداني گرديد. پس از صد روز از زندان آزاد شد و در دوره هفتم و هشتم مجلس شوراي ملي و دوره اول مجلس مؤسسان به نمايندگي برگزيده شد.
امين‌الضرب از تجار معتبر، سرمايه‌داران و ملاّكان بزرگ ايران بود. قسمت اعظم صادرات ايران در اختيار او بود. پس از مرگ پدرش دامنه فعاليتهاي اقتصادي خود را در داخل و خارج از كشور گسترش داد و در برخي از شهرهاي اروپايي چون مسكو، لندن، پاريس و مارسي دفاتر تجاري داير كرد. از ديگر فعاليتهاي وي تشكيل اتاق تجارت بود كه خود رياست آن را به عهده داشت. همچنين در ايام جنگ بين‌الملل اول كميته‌اي با عنوان ” اتحاد تجار“ به رياست خود تشكيل داد. وي اولين كسي بود كه كارخانه برق در ايران داير نمود.
محمدحسين امين‌الضرب در 25 آذر 1311 در سن 62 سالگي در تهران درگذشت. فرزندانش عبارتند از: حسن، محسن، دكتر يحيي و دكتر علي‌اصغر مهدوي
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
منابع و مأخذ:
1. شيرين مهدوي، زندگي نامه حاج محمدحسن كمپاني امين‌الضرب / شيرين مهدوي. ترجمه منصوره اتحاديه، فرحناز اميرخاني. تهران، نشر تاريخ ايران، 1374.
2. باقر عاقلي، شرح حال رجال سياسي و نظامي معاصر ايران، تهران، نشر گفتار با همكاري نشر علم، 1380.
3. مهدي بامداد، شرح حال رجال ايران، تهران، زوار، 1347، ج 3، ص 348.
4344-1
محمدحسين امين‌الضرب با لباس شير و شكري |
1316-1
نشسته از راست: 2. محمدحسن امين‌الضرب اصفهاني 3. سيدجمال‌الدين اسدآبادي 4. محمدحسين محلاتي (برادر حاج سياح) |
1309-1ع
هيئت امناي دولت در حال نظارت بر تعيين عيار وزن مسكوكات ضرابخانه در تكيه دولت. سال 1311ق. 1.محمدحسن امين‌الضرب اصفهاني 2. اسماعيل امين‌الملك 3. غلامحسين غفاري (صاحب اختيار) 4. احمد مشيرالسلطنه 5. محمدعلي قوام‌الدوله 6. عليرضا عضدالملك 7. ميرزا فتحعلي خان صاحبديوان 8. محسن مشيرالدوله 9. عبدالوهاب نظام‌الملك |
4888-1ع
از راست: محمدحسين امين‌الضرب، غلامرضا نوزاد، حسين پيرنيا و محمدعلي سياح در مسكو. سال 1896م |
1299-1ع
در وسط محمدحسين امين‌الضرب نايب رئيس دوره اول مجلس شوراي ملي و رئيس اتاق تجارت تهران |
488-1ع
نشسته : حاج محمدحسين امين‌الضرب، و چند تن از كاركنان تجارتخانه وي |
513-1ع
فرمان مشروطيت در دست نمايندگان تجار و كسبه از بالا و راست: 1. علي‌محمد صراف اصفهاني 2. محمدتقي شاهرودي 3. محمود شركت 4. احمد زرگرباشي 5. باقر بقال 6. حسن شالچي 7. محمدباقر كاشاني 8. عبدالرحيم ارباب 10. محمداسماعيل قزويني 11. محمد بوشهري (معين‌التجار) 12. محمدعلي شالفروش 13. محمداسماعيل مفازه 14. حسين مهدوي (امين‌الضرب) 17. محمدحسين داماد 18. محمدصراف تهراني 19. احمد مرتضوي 20. عبدالمطلب كردستاني 21. محسن مهدوي |
2145-4ع
محمدحسين امين‌الضرب و عده‌اي از نمايندگان دوره اول مجلس شوراي ملي 1. محمدتقي بنكدار 2. ارباب جمشيد 3. [سيداحمد مرتضوي] 4. محمد بوشهري (معين‌التجار) 5. اسدالله ميرزا شهاب‌الدوله 6. محمدعلي شالفروش 7. مشهدي باقر بقال 8. شيخ حسين سقط فروش 9. حسينعلي كفاش 10. حسينقلي سيگاري 11. محمدابراهيم وارث 12. محمدحسين امين‌الضرب 13. ميرزا طاهر تنكابني 14. حسن وثوق‌الدوله 15. ميرزا محسن (پسر صدرالعلماء) 16. مرتضي قليخان صنيع‌الدوله (رئيس مجلس) 17. محمدقلي مخبرالملك هدايت 18. ولي‌الله نصر 19. محمدصديق حضرت 20. محمدتقي شاهرودي |
1269-1ع
حاج محمدحسين امين‌الضرب |
2554-4ع
حاج محمدحسين امين‌الضرب فرستنده : محمد حسین خلعتبری (حبیب)1 |
1307-1ع
حاج محمدحسين امين‌الضرب |
6746-1ع
حاج محمدحسين امين‌الضرب |
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر