كبوتر خانه 'چهار برج' یكی از بزرگترین و بی نظیرترین كبوترخانه های جهان است كه در روستایی به همین نام از توابع بخش 'پیربكران' شهرستان فلاورجان واقع است.
قدمت این بنا بر اساس نوع خاك و پوكی پله ها و فنداسیون آن حدود 400 تا 450 سال تخمین زده می شود.
در كنار این كبوترخانه، یك كبوترخانه دیگر وجود داشت كه بدلیل عدم توجه مردم و مسئولین در چند روز گذشته تخریب شد.
یكی از اهالی روستای چهار برج در رابطه با اهمیت این كبوترخانه گفت: در گذشته بسیاری از گردشگران خارجی به این روستا برای دیدن برجهای كبوترخانه می آمدند.
'روح الله یزدانی' افزود: این آثار تاریخی كه در هیچ جای جهان مانند آن دیده نشده بصورت متروكه رها شده و تبدیل به محلی برای معتادین به مواد مخدر و حیوانات ولگرد شده است.
رییس شورای اسلامی روستای چهار برج، دلیل اصلی تخریب این برج را رعایت نكردن حریم آن، درست نكردن راه های آب برای خروج آب باران و عدم رسیدگی سازمان میراث فرهنگی عنوان كرد.
'مجید یزدانی' افزود: برغم نامه نگاری هایی كه با مسئولین مربوطه صورت گرفته اما بودجه ای برای مرمت این اثر تاریخی تخصیص داده نشده است.
وی تاكید كرد: در صورت عدم رسیدگی به كبوترخانه چهار برج، این اثر تاریخی تخریب می شود و تنها باید در عكس ها نشان آن را پیدا كرد.
ساختمان برج كبوترخانه ها با وجودی گذشت قرن ها، بدلیل نوع استحكام آنها بسیاری از حوادث طبیعی را سپری كرده و همچنان استوار ایستاده اند اما امروزه بر اثر بی توجهی به حفظ و نگهداری آنها در آستانه نابودی و ویرانی قرار گرفته اند.
در فلاورجان بیش از 100 برج كبوتر وجود دارد كه از مهمترین جاذبه های گردشگری در این شهرستان محسوب می شود.
كبوترخانه ها بناهای رفیع خشتی مدوری هستند كه در جوار زمینهای مزورعی با هدف آشیان سازی كبوتران و بهره گیری از فضولات این پرندگان بعنوان كود طبیعی ، ساخته می شدند.
اكنون صدها كبوترخانه در گوشه و كنار استان اصفهان به در معرض تخریب تدریجی قرار دارند.
بر گرفته از : گزارش ایرنا
*********************************************
کبوترخانه :
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
کبوترخانه‌ها یا کفترخانه‌ها، که بدان‌ها کبوترخان نیز اطلاق می‌شده، ساختمان‌هایی کهن هستند که معمولاً به شکل استوانه ساخته می‌شده‌اند.
کبوترخانه‌ها برای گردآوری کود کبوترها و دیگر پرندگان، جهت مصارف کشاورزی ساخته می‌شده‌است.
کود کبوتر در گذشته استفاده های بسیاری در صنعت داشته، از جمله صنعت دباغی در چرم سازی و ساخت باروت. از این رو شاه عباس صفوی مالیات نسبتا سنگینی بر کبوتر خانه ها بست.
از دیرباز، برای استفاده از گوشت و کود کبوتران، ساختن کبوترخان معمول بود.
ساخت چنین بناهایی در حوالی اصفهان و یزد معمول
بوده‌است.
کبوترخانه‌های کوچک و بزرگ ایران به حسب اندازه میان هزار تا ۴۰ هزار کبوتر را در خود جای می‌دهند.
شاردن جهانگرد فرانسوی که در روزگار صفوی از ایران دیدن کرده‌است می‌نویسد:
«به باور من ایران کشوری است که بهترین کبوترخانه‌های جهان در آنجا ساخته می‌شود... این کبوترخانه‌های عظیم، شش بار بزرگ‌تر از بزرگترین پرورشگاه‌های پرندگان ماست. در پیرامون اصفهان بیش از ۳۰۰۰ کبوترخانه شمرده‌اند.»
تنها در حوالی اصفهان بیش از سه هزار برج زیبای کبوتر وجود داشته است و استان یزد نیز در شهرستان میبد یکی از زیباترین کبوترخانه ها را در خود جای داده است.
طراحی و عملکرد کبوترخانه ها بسیار جالب و عالمانه بوده به گونه ای که در جذب کبوتران و خلق زیستگاهی امن برای کبوتر، حیرت برانگیز بوده است.
کبوترخانه ها مانند دژ نظامی در برابر همه دشمنان کبوتر که کم هم نیستند، مقاوم و نفوذ ناپذیر بوده است.
ساختار معماری کبوترخانه به گونه ای بوده که نه تنها در برابر پرندگان شکارچی مانند قوش، جغد و کلاغ فکر و اندیشه شده، بلکه هرگز پرندگان مهاجم را نیز درون برجها راهی نبوده است زیرا نحوه ساخت این کبوترخانه به گونه ای بوده که امنیت همراه با آرامش و آسایش کبوتران را تأمین می کرده است.
فضای داخلی کبوترخانه آن چنان امن و مفرح بود که گاهی محل تجمع حدود ۲۵ هزار کبوتر می شد.
آشیانه ها آنچنان زیبا و منظم با مدولهای یک شکل و از مصالح کاهگل ساخته شده بود که در تابستان بسیار خنک و به گونه ای بوده است که باد در فضای آن جاری بوده و برعکس در زمستان گرم و از وزش بادهای سرد محلی در امان بوده است.
همه این تمهیدات منجر به خلق این شاهکارهای معماری یعنی کبوترخانه های ایرانی شده است.
قطر سوراخهای ورودی کبوتران به داخل برجها به اندازه ای ساخته شده است که تنها کبوتران می توانستند وارد آن شوند و پرندگان مهاجم قادر به ورود به داخل آن نبودند.
ابن بطوطه مراکشی ظاهرا اولین سفرنامه نویسی بوده که درباره کبوترخانه ایرانی سخن گفته است.
او در سفر طولانی خود در حدود پنج قرن قبل (۴۷۷ سال پیش) می گوید:
این کبوترخانه ها را بین راه قریه فیلان و اصفهان دیده است:
"قیلان قریه بزرگی است که بر روی رودخانه عظیمی ساخته شده و در کنار آن مسجد زییایی وجود دارد.
آن روز تیر از وسط باغها و آبها و روستاهای زیبا که برجهای کبوتر زیادی داشت به مسیر خود ادامه دادیم و پسین روز به اصفهان رسیدیم...»
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر