منظور از بوي بد دهان، بوي ناشي از خوردن سير، پياز، بوي تنفس افراد سيگاري و بوي بد دهان افراد وقتي ناشتا هستند، نيست بلکه حالتي است که فرد به طور دائم حتي با پرهيز از موارد فوق نيز دچار آن مي‌شود
آيا تا به حال برايتان پيش آمده موقع صحبت کردن با کسي مرتب از او فاصله بگيريد و يا به دنبال راهي براي خداحافظي باشيد تا از بوي آزاردهنده دهان او نجات پيدا کنيد؟
يا بالعکس همواره از اين مي‌ترسيد که شايد دهانتان بوي بدي دارد و سعي مي‌کنيد از ديگران دوري کنيد؟ بوي بد دهان (هاليتو زيس) يکي از مشکلات اجتماعي بسيار مهم با شيوع بيش از 50درصد در جامعه است و جالب است بدانيد در همه اعصار (قرون) مردم با اين مشکل مواجه بوده‌اند و فقط مربوط به دنياي امروز که توجه به روش‌هاي بهداشتي بيشتر شده، نيست.
ساليانه در جهان حدود چند ميليارد دلار صرف خريد مواد خوشبوکننده دهان از قبيل اسپري، دهانشويه، قرص و يا آدامس مي‌شود. منظور از بوي بد دهان، بوي ناشي از خوردن سير، پياز، بوي تنفس افراد سيگاري و بوي بد دهان افراد وقتي ناشتا هستند، نيست بلکه حالتي است که فرد به طور دائم حتي با پرهيز از موارد فوق نيز دچار آن مي‌شود. علت اصلي بوي بد دهان، گازهاي سولفوري فراري است که داراي دو منشأ داخل دهاني و خارج دهاني هستند.
علل داخل دهاني
اين گروه در 85درصد موارد علت اصلي بوده و شامل موارد زير هستند؛
1- وجود دندان‌هاي نامرتب و پوسيده، فواصل بين دندان‌ها يا حفرات ناشي از پوسيدگي از مکان‌هاي شايع براي تجمع مواد غذايي است. پس اين مواد توسط باکتري‌هاي موجود در دهان تخمير شده و به اسيد (که پوسيدگي‌زاست) و گازهاي سولفوري بدبو تبديل مي‌شوند. البته بافت دنداني پوسيده نيز بسيار بدبوست.
2- وجود بيماري‌هاي لثه مانند عفونت يا تحليل‌هاي شديد و همچنين وجود جرم‌هاي فراوان در فواصل بين لثه و دندان.
3- خشکي و کاهش ميزان بزاق دهان نيز از دلايل ديگر ايجاد بوي بد است؛ چراکه دهان خشک بيشتر مستعد ايجاد گازهاي سولفوري بدبوست ولي در صورت مصرف فراوان آب يا استفاده از آدامس‌هايي که ترشح بزاق را تحريک مي‌کنند، اين گازها در آب دهان حل شده و بوي بد تا حد زيادي کاهش پيدا مي‌کند.
4- در تحقيقات جديد مشخص شده زبان به علت داشتن پرزهاي چشايي و سطح غيريکنواخت، مکان مهمي براي تجمع خرده‌هاي مواد غذايي، باکتري‌ها و بقاياي مواد موجود در دهان است و نقش بسيار مهمي در توليد گازهاي بدبو، برعهده دارد. اگر سطح زبانتان سفيد رنگ است و يا وقتي زبان خود را در آينه مشاهده مي‌کنيد، به جاي رنگ صورتي زبان، يک پوشش ضخيم را روي آن مي‌بينيد، بايد شست‌وشوي مرتب زبان را جزء برنامه‌هاي بهداشتي خود قرار دهيد.
علل خارج دهاني
در 15درصد موارد، اين گروه باعث ايجاد بوي بد در دهان مي‌شوند و شامل بيماري‌هاي عمومي بدن در قسمت‌هاي خارج از دهان هستند؛
1- عفونت‌ها يا زخم‌هاي موجود در گوش، حلق و بيني يا سينوزيت. در اين افراد علاوه بر اينکه ممکن است بوي بد دهان داشته باشند، هواي بازدمي که از بيني آنها خارج مي‌شود نيز بسيار بدبوست.
2- مشکلات گوارشي از قبيل زخم معده و روده.
3- بيماري‌هاي کبدي و کليوي. در اين افراد مکانيسم دفع مواد زايد بدن دچار اختلال است؛ در نتيجه مولکول‌هاي بدبو در بدن توليد شده که از طريق عرق بدن و هواي خارج شده از دهان و بيني، متصاعد مي‌شوند.
4- بيماري ديابت. در بعضي موارد اين افراد بوي خاصي مي‌دهند که در اصطلاح پزشکي، بوي کتون (استون) ناميده مي‌شود.
5- بعضي بيماري‌هاي ژنتيکي که آنزيم‌هاي موجود در بدن دچار اختلال هستند.
6- وجود تغييرات هورموني در بدن، خصوصا در خانم‌ها و در روزهاي خاصي از ماه.
7- مصرف بعضي از داروها مانند مترونيدازول.
تشخيص بوي بد دهان
نکته قابل توجه در تشخيص هاليتوزيس اين است که شما بايد جهت اطمينان از وجود بوي بد دهان به دندانپزشک مراجعه کنيد.
چند روش ساده و آسان که قبل از مراجعه به دندانپزشک، خودتان مي‌توانيد انجام داده و از وضعيت بوي دهانتان مطلع شويد:
- زبان را بر روي پوست مچ دست بماليد و پس از يک دقيقه که خشک شد، آن را بو کنيد.
- يک قاشق کوچک را به آرامي چند بار روي سطح زبان بکشيد، موادي را که در قاشق جمع شده، بو کنيد.
- مقداري از آب دهان خود را درون يک فنجان بريزيد و پس‌از چند ثانيه آن را بو کنيد.
در سه مورد فوق اگر بوي متعفن و آزاردهنده‌اي احساس کرديد، متاسفانه تست بوي بد دهان شما مثبت است.
روش‌هاي درمان بوي بد دهان
1- از روش‌هاي معمول رعايت بهداشت دهان، استفاده از مسواک و نخ دندان به صورت مرتب است.
2- مراجعه به دندانپزشک و ترميم دندان‌هاي پوسيده.
3- جرم‌گيري در صورتي که از نظر دندانپزشک شما، لازم باشد.
4- استفاده از دهانشويه.
5- استفاده از آدامس‌هاي بدون قند (sugar free). اين آدامس‌ها کمک بسيار زيادي به کاهش پوسيدگي‌هاي دهان مي‌کنند، زيرا منابع اصلي تغذيه باکتري‌هاي دهان را کاهش داده و وضعيت دهان را از حالت اسيدي که بسيار پوسيدگي‌زاست به‌حالت قليايي تبديل مي‌کند.
6- استفاده از قرص‌ها يا اسپري‌هاي خوشبوکننده دهان.
7- استفاده از زبان پاک‌کن. چنانچه ذکر شد، زبان نقش بسزايي در توليد بوي بد دهان دارد و زبان پاک‌کن وسيله‌اي است که مطابق با شکل زبان و جهت پاکسازي آن طراحي شده است؛ اگر زبان پاک‌کن در دسترس شما نيست از مسواک خود، البته بدون خميردندان استفاده کنيد.
دکتر سحر محمدي/گروه مجلات همشهري
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر