۱۳۸۷ تیر ۲۰, پنجشنبه

قاتل خاموش در کمین است




دکتر رامين علاسوند -افسانه طاعتي

فشار خون بالا يکي از شايع ترين بيماري ها در غرب و به نوعي در کل دنياي امروز است. گمان مي رود از هر چهار فرد بالغ يک نفر فشار خون بالاي متوسط و از هر 13 نفر يک نفر فشار خون خيلي بالا دارد. اگرچه بسياري از مردم تصور مي کنند فشار خون بالا، بيماري مهمي نيست، اما در صورت درمان نکردن به عواقب وخيم پزشکي منجر مي شود.

تحقيقات نشان داده است ناتواني در درمان فشار خون بالا سبب بروز سکته مي شود. فشار خون بالا همچنين فرد را در معرض خطر ابتلا به آنژين صدري (حملات قلبي)، نارسايي قلبي و آسيب کليوي قرار مي دهد. در افرادي که ديابت (افزايش قند خون) دارند، فشار خون بالا باعث بروز مشکلات چشمي جدي شده که ممکن است به کوري منجر شود.

حسب تعريف، فشار خون نيروي وارد شده بر ديواره سرخرگ ها ناشي از تخليه خون از قلب به درون شبکه وسيع سرخرگ ها و سياهرگ ها و ميليون ها مويرگ است. در بدن سالم، ديواره عروق خوني قابليت انعطاف دارد و هيچ مانعي در مسير جريان خون وجود ندارد، به طوري که جريان خون به طور مداوم در سراسر بدن حرکت مي کند و خون اکسيژن دار سرشار از مواد غذايي را به سلول ها مي رساند و مواد زائد و دي اکسيد کربن را از دور خارج مي کند. وقتي ديواره عروق تحت تاثير شرايط نامطلوب قرار مي گيرد، قابليت انعطاف خود را از دست مي دهد و جريان خون دچار مشکل مي شود، در نتيجه قلب مجبور است بيشتر تلاش کند تا خون را به بدن برساند.

توجه، مشکل در اينجاست که افزايش فشار خون ممکن است بدون علامت باشد. فکر نکنيد در صورت داشتن فشار خون بالا حتماً بايد سردرد داشت يا دچار خون دماغ شد. مهم است همه بدانند که بايد به طور مرتب فشار خون خود را بررسي کنند تا در صورت افزايش، با استفاده از داروهاي کاهنده فشار خون درمان شود.

امروزه با توجه به فهم اثرات سوء فشار خون بالا روي قلب و کليه، درمان اين بيماري بيشتر صورت مي گيرد. اگر مبتلا به فشار خون (هيپرتانسيون) هستيد، بدانيد راه هاي ساده، موثر و منحصر به فردي براي درمان آن وجود دارد. هر قدر فهم ما در خصوص چگونگي و سبک زندگي روي سلامتي زيادتر مي شود، بيماران توانايي بيشتري در خودياري براي درمان فشار خون بالا پيدا مي کنند. نکات ساده يي مانند چه غذاها و نوشيدني هايي بخوريم، سيگار يا قليان نکشيم و چگونه از استرس دوري کنيم، به مقدار زيادي در کنترل فشار خون بالا موثرند.

در موارد خفيف بيماري، رعايت معيارهاي ذکرشده باعث پايين آمدن فشار خون بدون نياز به دارو خواهد شد. حتي اگر براي درمان فشار خون بالا (هيپرتانسيون) به دارو نياز داشته باشيد، رعايت موارد فوق الذکر در رابطه با کنترل بيماري به شما کمک کرده و احساس موثر بودن درمان را القا مي کند.

فشار خون چيستقلب از طريق رگ هاي بزرگي که سرخرگ ناميده مي شوند، خون را به سراسر بدن فرستاده، اکسيژن و مواد غذايي مورد نياز مغز و ديگر سلول هاي بدن را تامين مي کند. فشار خون سرخرگ ها به وسيله ميزان تلاش قلب و سلامتي عروق خوني مشخص مي شود. فشار خون بالا يا هيپرتانسيون زماني رخ مي دهد که اين فشار افزايش يابد.

ميزان طبيعي فشار خون چقدر استفشار خون طبيعي اغلب متغير است. ميزان فشار خون از فردي به فرد ديگر تغيير کرده و در هر فرد طي روز به طور طبيعي بر اساس کار قلب بالا يا پايين مي رود. با افزايش سن فشار خون به آرامي بالا مي رود. در يک فرد جوان طبيعي، متوسط فشار خون حدود 80/120 است. به طور ايده آل فشار خون بايد زير 85/140 باشد، اگر فشار خون به طور مداوم از اين ميزان بالاتر رفت و مثلاً به 90/160 رسيد، نيازمند درمان است.

آيا فشار خون بالا بيماري استفشار خون بالا به تنهايي يک ناخوشي نيست. در حقيقت بيشتر افرادي که فشار خون شان بالاست احساس خوبي دارند و فاقد علامت هستند. به هر حال درمان فشار خون بالا مهم است زيرا اگر فشار خون براي يک مدت طولاني بالا بماند به رگ هاي خوني آسيب مي رساند و منجر به بروز مشکلات جدي مانند اختلالات بينايي، تصلب شرايين، حمله قلبي، سکته و نارسايي قلبي و کليوي مي شود.

اندازه گيري فشار خون- براي گرفتن صحيح فشار خون بازو بايد عريان باشد، لذا در موقع اندازه گيري فشار خون لباس راحتي بپوشيد که آستين آن به راحتي بالا رود.- قاعدتاً بين بازوي راست و چپ اختلاف فشاري وجود ندارد.- زماني که بازوبند يا کاف (کيسه قابل باد شدن) فشارسنج را دور بازويتان مي بندند، خود را شل کرده و نفس بکشيد.- قبل از اندازه گيري فشار خون، چاي، قهوه يا هر نوع نوشابه حاوي کولا ننوشيد.- يک تا دو ساعت قبل از اندازه گيري فشار خون، سيگار يا مواد حاوي نيکوتين مصرف نکنيد.

شيوه اندازه گيري فشار خون1- بازوبند يا کافي که دور بازويتان بسته مي شود، توسط معاينه گر باد مي شود و موقتاً جريان خون را قطع مي کند و صداي نبض از طريق گوشي قرار داده شده روي بازويتان شنيده مي شود.2- وقتي فشار بازوبند به آهستگي کاهش مي يابد، خون جريان پيدا کرده و معاينه گر ضربه يي را مي شنود. اولين صداي شنيده شده را سيستول مي نامند.3- وقتي که قلب در بين دو ضربه استراحت مي کند، ستون جيوه پايين آمده و صداي جريان خون به وضوح شنيده نمي شود، زماني که صدا کاملاً قطع شد، اندازه دوم يا فشار دياستوليک ثبت مي شود.قرائت فشار خونقرائت فشار خون به دو صورت است؛ مي نويسيم 80/120 مي خوانيم «120 روي 80». صورت کسر زماني است که قلب منقبض شده و فشار سيستولي ناميده مي شود و مخرج کسر يعني قلب در حال استراحت است و فشار دياستولي ناميده مي شود.

فشار سيستولي؛ حداکثر فشار عروق خوني، زماني است که قلب منقبض مي شود و خون به داخل سرخرگ ها رانده مي شود. وقتي اولين صداي ضربان قلب شنيده مي شود، فشار سيستولي اندازه گيري مي شود که منعکس کننده کار قلب است و مي تواند وابسته به فعاليت فرد باشد. در يک شخص سالم فشار سيستولي در حالت نرمال بين 120تا140 ميليمتر جيوه است.فشار دياستولي؛ پايين ترين فشار عروق خوني، زماني است که قلب در حال استراحت است و با خون پر مي شود. در يک شخص سالم فشار دياستول 80 ميليمتر جيوه است.

به طور کلي پزشکان ترجيح مي دهند اين فشار بالاتر از 85 نرود، گرچه در بعضي شرايط تا 90 ميليمتر جيوه نيز قابل قبول است.ترس از پزشکاضطراب باعث بالا رفتن فشار خون مي شود، بنابراين مهم است که شخص قبل از گرفتن فشار خون آرام باشد. فشار خون بعضي افراد با ديدن پزشک بالا مي رود، که به اين حالت فشار خون «روپوش سفيد» يا «مطبي» گفته مي شود. هنوز علت اين مساله به درستي شناخته نشده است. مشخص شده است بعضي از مردم وقتي به پزشک مراجعه مي کنند از ترس تشخيص نگران کننده، دچار اضطراب شده و اين اضطراب به تنهايي باعث بالا رفتن فشار خون مي شود.

پزشک به دنبال چيستفشار خون بالا يا هيپرتانسيون به وسيله هر دو فشار سيستولي و دياستولي تشخيص داده مي شود. معمولاً اگر فشار سيستولي بالا رود فشار دياستولي نيز بالا مي رود و بالعکس. اعتقاد بر اين است که بالا رفتن فشار دياستولي مهم تر از بالا رفتن فشار خون دياستولي است، زيرا علامتي از سفتي و تنگي سرخرگ هاي کوچک و متوسط است. هيپرتانسيون به اشکال زير است؛- فشار سيستولي 140 يا بالاتر- فشار دياستولي 90 يا بالاتر- هم فشار سيستولي و هم فشار دياستولي بالا باشند.کنترل فشار خون در منزلگاهي اوقات پزشک به خصوص زماني که براي اولين بار براي شما دارو تجويز مي کند، به شما پيشنهاد مي کند فشار خود را در منزل کنترل کنيد تا اطلاعاتي در رابطه با پاسخ به درمان به وي بدهيد. در اين موارد مي توانيد فشار خون تان را روزانه يا حتي چند بار در روز بررسي کنيد.

بايدها و نبايدها؛ اگر تصميم به خريد و استفاده از فشارسنج داريد، به دنبال کسي باشيد که به دقت به شما آموزش دهد و اگر در رابطه با استفاده صحيح از آن شک داريد از پزشک يا فرد مطلعي کمک بخواهيد.

بالاخره به ياد داشته باشيد يک بار بالا بودن فشار خون مهم نيست بلکه بالا بودن فشار خون در يک دوره از زمان مهم است. براي به دست آوردن تصوير طولاني مدت از فشار خون تان بايد هر روز در يک زمان مشخص و در شرايط يکسان فشار خون را اندازه گيري کنيد.

براي اجتناب از قرائت نادرست فشار خون، زماني را انتخاب کنيد که آرام هستيد. (5 دقيقه استراحت قبل از اندازه گيري مفيد است.)

/اعتماد

هیچ نظری موجود نیست: