این تصویر مربوط به یکی از مرموزترین و ناشناخته ترین حشرات به نام «آخوندک» می باشد.
این حشره به نامهای فال‌بین و قاطرکُش نیز معروف است چون از آب دهان این حشره قاطر مسموم می‌شود.
آخوندک حشره‌ای است سبزفام، ملخ‌وش، باریک و کشیده با پاهای دراز، سر بزرگ و دو جفت بال. هنگامی که آرام می‌ایستد پاهای خود را مانند دو دست به سمت جلو نگه می‌دارد و در این حالت از این جهت که انگار که دارد دعا می‌خواند، او را در فارسی آخوندک و در بسیاری از زبان‌های فرنگی، Mantis، Mantodea یا مانند آن می‌خوانند؛ Mantis واژه‌ای یونانی به معنای پیغمبر است.
برای تأکید بر این معنا حتی در زبان انگلیسی، گاه نام این جانور را با صفت «نیایشگر» هم همراه می‌کنند و آن را Praying Mantis می‌خوانند.
آخوندک بسیار سنگدل است و حتی به همجنسهای خود هم رحم نمی‌کند. این حشره می‌تواند مدت درازی را بدون آب و خوراک تاب آورد. آخوندک تنها حشره‌ای است که قادر است سر خود را به اطراف بچرخاند، آن هم 180 درجه!
اين حشرات شگفت انگيز بیشتر در لای شاخ و برگ درختان زندگی می‌کنند و با خویشتن را به شکل شاخه‌ای کوچک مانند کردن، طعمه‌های خویش را می‌فریبند؛ هرگاه مگسی به نزدیک يك آخوندك بیاید، او دستها را به سویش دراز می‌کند آن را می‌گیرد و سپس آرام آرام به خوردنش مشغول می‌شود.
این حشرات توانایی استتار بسیار خوبی((بوسیله همرنگی با محیط زندگیشان)) به منظور در دیدرس نبودن از دست شکارچیان دیگر و همچنین طعمه مورد نظر میباشند که این همرنگي شامل رنگهای سبز- سیاه- قهوهای- سفید تا رنگهای دیگر در گونه های مختلف مي شود.
این قابلیتهای استثنایی، آخوندك را به کابوسی برای حشرات دیگر تبدیل کرده است. از آن جايي كه آخوندك ها حشره‌های زیان‌آور برای برزیگری و باغداری را مي خورند، برای این پیشه‌ها نیکو و سودمند هستند.
شیوه تهاجمی و تکنیکهای حمله این حشره، از دیرباز مورد توجه رزمی کاران چینی بوده است و سبکی به نام “هشت تکنیک مرگ آور حشره دعاخوان” بر همین اساس به وجود آمده است.
تا به امروز حدود 2300 گونه از این حشره زیبا یافت شده است که بیشتر آخوندکان ساکن نواحی استوایی و نیمه استوایی میباشند که در آب و هوای معتدل نیز یافت میشوند.
می توان حشره نر را از ماده با شمردن قسمتهای میانی آخوندک تشخیص داد. شکم حشره نر ۸ قسمت و شکم ماده ۶ قسمت دارد. ماده ها نسبت به نرها معمولا دارای شکم و بدنی بزرگتر میباشند. جفت گيري اين حشره بسيار جالب توجه است.
در حین جفت گیری، حشره نر روی حشره ماده ،که از نر بزرگتر است، می پرد. هر گونه اشتباه از جانب حشره نر به معنای خورده شدن او توسط حشره ماده می باشد!
حتي اگر پرش، موفقیت آمیز باشد، باز ممکن است حشره ماده چرخیده و شروع به خوردن سر مرد بیچاره کند!!
نکته جالب و البته عجیب اینکه حشره دعاخوان بعد و حتی در حین آمیزش به بلعیدن شریک خود ادامه میدهد. قسمتهای باقی مانده از بدن نر برای ادامه جفت گیری کافی می باشد!
ويليام براون، زيست شناس تكاملي از دانشگاه نيويورك در فردونيا، مي گويد” اگر شما يك جفت را با يكديگر رها كنيد و مدت كوتاهي برگرديد، تنها بالهاي حشره نر را پيدا مي كنيد.”
همخواري جنسي از زمان داروين زيست شناس ها را مجذوب كرده است.
اين پديده فقط به آخوندك محدود نمي شود، بلكه در بي مهرگان ديگر، مثل عنكبوت ها، هم ديده مي شود. زيست شناسان در رابطه با نحوه تكامل اين رفتار در اين گونه ها مباحث متعددي را مطرح مي كنند. برخي پيشنهاد مي كنند كه هم خواري جنسي نتيجه اشتهاي زياد ماده است.
برخي ديگر از محققين معتقدند این حشره بعد از جفت گیری جفتش را می خورد تا املاح معدنی مورد نیاز تخم هايش را تامین کند.
همچنين آزمايشات نشان داده اند اين يك استراتژي است كه ماده ها براي انتخاب مناسب ترين نر به كار مي برند. شواهد ديگري به دست آمده است كه نشان مي دهد نرها در تكامل اين رفتار همخواري نقش دارند. نرها با تسليم شدن به اين جفت گيري موفقيت توليد مثلي خود را افزايش مي دهند.
البته دانشمندان ديگري هستند كه مي گويند نرها عملاً در فاصله دورتري قرار مي گيرند تا ريسك خورده شدن را كاهش دهند.
با پيشرفت تحقيقات دانشمندان، به نظر مي رسد كه تمام اين تئوري ها مي توانند درست باشند. فشارهاي تكاملي مختلف باعث ايجاد هم خواري جنسي در گونه هاي مختلف مي شود.
هم خواري جنسي از سال 1984 به يك موضوع بحث انگيز در بين زيست شناسان تبديل شد. از ديدگاه محققين دانشگاه كورنل و دانشگاه تگزاس، اين رفتار به اين دليل است كه نر هاي برخي گونه ها از خورده شدن به فوايد تكاملي دست مي يابند.
بدن آنها مي تواند مادر فرزندانشان را تغذيه كند و اين شانس را بوجود آورد كه فرزندانشان به طور موفقيت آميز از تخم خارج شده و رشد كنند و فرزندان خود را بوجود آورند. بدين سان ژن هاي پدر به نسل هاي بعدي منتقل مي شود.
استفان جاي گولد، زيست شناس دانشگاه هاروارد، به اين استدلال حمله كرد. وي اين گونه استدلال كرد كه هم خواري جنسي نادرتر از آن است كه اهميت داشته باشد.
امكان دارد كه ماده ها به علت اين كه نرها را با طعمه اشتباه مي گيرند از آنها تغذيه مي كنند.
تحقيقات بعدي بخشي از استدلال گولد را رد كرد.
برخي از همخواران جنسي، مثل آخوندك چيني، تعداد زيادي از جنس نر را مي خورند. يك بررسي نشان داد كه 63 % رژيم غذايي ماده، آخوندك نر است، بنابر اين جنس نر بخش اصلي رژيم غذايي ماده است. دانشمندان ديگر نشان دادند كه نرها در صورتي كه در مرگ خود همكاري كنند ، شانس انتقال ژن هاي خود را افزايش مي دهند.
برگرفته از:
ويكي پدياي فارسي
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر