معمولا ايمن‌ترين و ملايم‌ترين محصولات شوينده به کودکان اختصاص دارند. در ميان محصولات بهداشتي اين يک اصل قديمي است. اما اخيرا يک کمپين غيردولتي براي حمايت از سلامت محصولات آرايشي و بهداشتي اين باور قديمي را به چالش کشيده است. اين اتفاق زماني رخ داد که يک آزمايشگاه مستقل در کاليفرنيا 32 محصول شوينده را از 48 مورد آزمايش شده، آلوده اعلام کرد...
بخش قابل توجهي از فرصت‌هاي بشر در قرن بيستم صرف حل مشکلاتي شد که زماني خود راه‌حل يک مشکل قديمي‌تر به حساب مي‌آمدند. محصولات شوينده يکي از بهترين مثال‌هايي است که در اين مورد مي‌توان زد. با ورود نسل اول و دوم مواد شوينده و ضدعفوني‌کننده انقلاب بزرگي در بهداشت فردي و اجتماعي جوامع اتفاق افتاد. بسياري از بيماري‌هاي انگلي، ميکروبي و بيماري‌هاي پوستي حاد و مزمن تنها پس از ورود موفق مواد شوينده به زندگي‌هاي مدرن به فراموشي سپرده شدند.
اما ديري نپاييد که عوارض فاجعه‌‌بار پسماندهاي مواد شوينده پديدار گشت. املاح نيتروژن در ترکيبات اوليه اين محصولات مانند يک معجون اسرارآميز موجب رشد سرسام‌آور جلبک‌هاي مضر در تالاب‌ها و رودخانه‌ها شد. اتفاقي که نابودي بسياري از گونه‌هاي گياهي و جانوري را در اين منابع طبيعي به همراه داشت.
اما از قرار معلوم ماجراي محصولات شوينده و بهداشتي همچنان تا انتهاي خود فاصله زيادي دارد. در يک دهه گذشته بسياري از مجامع علمي و دانشگاهي نسبت به وجود مواد مضر و حتي سرطان‌زا در محصولات شوينده هشدار داده‌اند. اين هشدار اغلب بي‌نتيجه به فراموشي سپرده شده است اما پيگيري‌هاي چند نهاد غيردولتي در ايالات متحده و اروپا اين بار موج مثبتي از آگاهي عمومي را به همراه داشته است.
يکي از نهادهاي فعال در اين زمينه کمپين «سلامت شويندگان» است. اين کمپين عمده فعاليت خود را روي حفاظت از محيط زيست، سلامت شهروندان و دفاع از حقوق مصرف‌کنندگان متمرکز کرده است. اين نهاد در سال گذشته براي اثبات نگراني‌هاي خود 48 محصول مشهور بهداشتي را به يک آزمايشگاه علمي مستقل در پتالوماي کاليفرنيا سپرد. اين محصولات طيف گوناگون شامپوهاي بچه تا حباب‌ساز‌هاي وان حمام و لوسيون‌هاي صورت و بدن را شامل مي‌شد.
در عين ناباوري نتايج حاکي از آن بود که 61 درصد اين محصولات مشترکا به مقاديري از فرمالدييد و 1و4دي اکسان آلوده بوده‌اند. در ميان اين محصولات نام شرکت‌هاي سازنده مشهوري همچون جانسون اند جانسون، هاني بيبي، بيبي ماجيک شامپو و گرين تي بيبي نيز به چشم مي‌آمد. دي اکسان با ما چه مي‌کند؟
هر دوي اين ناخالصي‌ها از سوي سازمان حفاظت از محيط زيست آمريکا (EPA) خطرناک و سرطان‌زا معرفي شده‌اند. پس از تماس دي‌اکسان با پوست انسان اين ماده به سرعت جذب بدن مي‌شود و در مدت زمان کوتاهي مي‌توان مقادير مشخصي از آن را در خون يا ادرار فرد رديابي کرد. اين ماده مي‌تواند به صورت بالقوه احمال ابتلا به سرطان‌هاي کبد، پستان و پروستات را افزايش دهد. همچنين جذب موضعي آن باعث حساسيت‌هاي خفيف تا شديد پوستي و چشمي مي‌شود.
و اما نگران‌کننده‌ترين عارضه دي‌اکسان مربوط به شباهت ساختاري آن با هورمون استروژن است. بدن انسان و بسياري از حيوانات اين ماده را با استروژن اشتباه مي‌گيرد. به همين دليل دي‌اکسان مي‌تواند موجب به هم ريختن توازن هورموني بدن مي‌شود، اتفاقي که در طولاني‌مدت موجب کاهش قدرت باروري در نسل‌هاي آينده خواهد شد. فرمالدييدها هم با وجود خواص ضدميکروبي مي‌توانند با حساسيت‌هاي پوستي خفيف تا فاجعه‌باري همراه باشند.
حال نتايج کمپين «سلامت شويندگان» زماني نگران‌کننده‌تر به نظر مي‌رسد که از مقادير هر کدام از اين مواد غيرمجاز به صورت جداگانه نيز مطلع شويم.
طبق نتايج آزمايشگاه مستقل کاليفرنيا، 82 درصد اين محصولات آمريکايي به فرمالدييد و 67 درصد آنها به 1و4 دي‌اکسان آلوده بوده‌اند. طبق قوانين اتحاديه اروپا، تمامي شرکت‌هاي توليدي موظف‌اند در صورتي که ميزان فرمالدهيد محصولات آنها به بالاي 500 پي‌پي‌ام مي‌رسد از برچسب‌هاي هشداردهنده استفاده کنند. اين درحالي است که بسياري از محصولات آمريکايي مورد آزمايش تا 610 پي‌پي‌ام نيز فرمالدييد داشته‌اند.
برخي کشورها همچون سوئد و ژاپن هيچ حدي براي فرمالدييد مشخص نکرده و وجود هر مقدار از آن را در محصولات بهداشتي خود ممنوع اعلام کرده‌اند.
و اما عوارض ناشي از دي‌اکسان بسيار جدي‌تر از فرمالدييد است. به همين خاطر اخيرا اتحاديه اروپا هر ميزاني از دي‌اکسان را در محصولات آرايشي و شوينده غيرمجاز اعلام کرده است. اين اتحاديه از ورود هر محصولي که حاوي کمترين مقدار دي‌اکسان نيز باشد به مرزهاي خود جلوگيري مي‌کند. با وجود اين نتايج کمپين «سلامت شويندگان» حاکي از آن است که آمريکا در اين زمينه چند گام عقب‌تر از اتحاديه اروپا قرار دارد. به عنوان مثال، يکي از پرفروش‌ترين شامپوهاي بدن دخترانه در اين کشور بالاترين ميزان دي‌اکسان را در ميان تمام محصولات مورد آزمايش داشته است.چرا سازمان غذا و داروي آمريکا (سازمان غذا و داروي آمريکا) دست به کار نمي‌شود؟
سازمان غذا و داروي آمريکا (سازمان غذا و داروي آمريکا) يکي از پيشروترين نهادهاي نظارتي جهان است. اين سازمان به صورت فعالانه و همه جانبه سلامت تمامي محصولات غذايي و دارويي آمريکا را تحت نظر دارد. حال اين سوال پيش مي‌آيد که چگونه اين آلودگي‌هاي مسلم از نگاه سختگيرانه سازمان غذا و داروي آمريکا گريخته‌اند؟ پاسخ اين سوال را بايد در نحوه ورود اين مواد به داخل محصولات شوينده جستجو کرد. در حقيقت دي‌اکسان نه يک ماده اوليه افزودني به ترکيبات شامپو که يک ناخالصي است. يک ناخالصي خطرناک که در خلال فرآيند ترکيب مواد اوليه توليد مي‌شود. از سوي ديگر فرمالدهيد هم با تجزبه برخي از مواد سازنده شامپو با گذشت زمان در قوطي‌هاي آن توليد مي‌شود.
بنابراين سازمان غذا و داروي آمريکا قانونا نيازي نمي‌بيند که وارد اين ماجرا شود. به عبارت ديگر اين مواد جزو مواد اوليه توليد شامپوها به حساب نمي‌آيند که سازمان غذا و داروي آمريکا مقادير مجاز آنها را اندازه‌گيري نمايد يا آنکه شرکت‌هاي توليدکننده را مجبور به درج آنها روي برچسب محصولات خود کند.
از سوي ديگر به گفته استيس مالکان، سخنگوي کمپين «سلامت شويندگان» خانواده‌ها «نمي‌توانند» و «نبايد» تا طي مراحل قانوني در سازمان غذا و داروي آمريکا صبر کنند. کمپين «سلامت شويندگان» رسالت خود را نه «ترساندن» پدر و مادرها که «آگاه» کردن خانواده‌ها مي‌دانند. اينکه لااقل تا زمان حذف قانوني اين مواد از شوينده‌هاي آرايشي و بهداشتي آمريکا از محصولاتي استفاده کنند که کمترين ميزان اين مواد را دارا هستند.
به هر حال تلاش‌هاي اين کمپين کاملا هم بي‌نتيجه نبوده است. آوريل سال گذشته کنگره آمريکا قانوني را به تصويب رساند که سازمان غذا و داروي آمريکا را موظف به بررسي دقيق‌تر محصولات شوينده مخصوص کودکان کرده است. طبق اين قانون سازمان غذا و داروي آمريکا موظف است به طور مستمر ترکيبات اين محصولات را قبل و حتي بعد از توليد مورد آزمايش و بازبيني قرار دهد و در صورت وجود مواد شيميايي خطرناک نتايج آن را رسما و به صورت همگاني اعلام نمايد.
منابع: EPA، AP، Safe Cosmetic/health education & health promotion
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر