درقاب تصویر/ آشنایی با پایتخت طبیعت ایران

شهرستان دورود به واقع بیش از یک شهرستان دارای جاذبه های طبیعی است به طوریکه از این شهرستان به عنوان پایتخت طبیعت ایران یاد می شود، پایتختی که زیباترین دریاچه آب شیرین ایران، زیباترین آبشارهای کشور و رشته کوه اشترانکوه با لقب "آلپ" ایران را در خود جای داده است. شهرستان دورود یکی از زیباترین شهرستانهای ایران است که به دلیل طبیعتی دیدنی و سرسبز دارای شهرت زیادی در میان علاقمندان به گردشگری طبیعی در جای جای دنیا است. بیشتر شهر دورود در منطقه ای دشت مانند واقع شده و بخش کوچکی از آن بر کوهپایه قرار دارد. دورود که در گذشته "بین النحرین" نامیده می شد است در محل تلاقی دو رودخانه "تیره" و "ماربره" شکل گرفته است. شهرستان دورود را به جرات می توان زیبا ترین شهر از نظر طبیعت در استان لرستان و شاید در ایران اسلامی دانست. وجود رشته کوه عظیم اشترانکوه در این شهرستان با لقب "آلپ ایران"، وجود دریاچه پر طراوت گهر به عنوان یکی از زیباترین دریاچه های کوهستانی در ایران و جهان، قرارگیری آبشارهای متعددی از جمله آبشار بیشه و آبشار تله زنگ، واقع شدن پریز کوه دورود که از زیبایی خاصی برخوردار است، وجود تالاب فصلی و زیبای قارون، وجود دره زیبا و شگفت انگیز نی گاه و همچنین وجود دشت های لاله واژگون دورود تنها بخشی از زیبایی های پایتخت طبیعت ایران است. آبشار بیشه، جاذبه ای بی نظیر در دورود این آبشار یكی از زیباترین آبشارهای كشور است كه در بخش پاپی خرم آباد و در ایستگاه راه آهن بیشه واقع شده است. آبشار در مسیر راه آهن خوزستان-تهران واقع شده و سالیانه پذیرای مسافران زیادی از نقاط مختلف كشور به ویژه استان خوزستان می باشد. فاصله این آبشار تا شهرستان دورود كه یكی از مسیرهای ارتباطی آن است 30 كیلومتر می باشد. امكان برقراری ارتباط در این مسیر فقط از طریق راه آهن میسر است و راه ارتباطی آن در حال حاضر با خرم آباد از طریق ایستگاه سپید دشت و از آنجا به خرم آباد می باشد. ارتفاع آبشار 48 متر تا نقطه برخورد با زمین و 10متر نیز از آنجا  تا وصل شدن به رودخانه سزار می باشد. آبشار شوی، زیباترین آبشار ایران این آبشار كه به قولی زیباترین آبشار ایران است در حوالی روستای شوی و در دامنه سالن كوه (ایستگاه تنگ هفت از توابع شهرستان دورود) واقع شده است. آبشار شوی آبشاری زیبا و دلنشین است كه از غاری بیرون می جهد و از گردنه ای بلند به پایین سرازیر می شود. در فصل بهار از سراسر كشور مردم علاقمند برای تفریح به سوی این آبشار روی می آورند و بخشی از اوقات خود را در اطراف آن سپری می كنند. این آبشار در گویش محلی به "طاق شوی" معروف است. ارتفاع آبشار ۴۸ متر تا نقطه برخورد با زمین است و ۱۰متر نیز از آنجا تا وصل شدن به رودخانه سزار می‌باشد و عرض تاج آبشار ۲۰ متر است. در بالای آبشار، روبروی ایستگاه چشمه‌های پر آب متعددی دیده می‌شود که از دل کوه می جوشند و از وسط ایستگاه قطار گذشته و آبشار بیشه را تشکیل می دهند. راه این آبشار از کنار ایستگاه قطار زیر پل راه آهن می گذرد و برای رسیدن به آن باید حدود چند صد متری پیاده روی کرد تا به آبشار رسید و از شهرستان دورود تا بیشه با قطار در حدود ۳۰ دقیقه است. هوای خنک و با طراوت، سرسبزی و شادابی کوههای بلند و دلنشین بیشه را به یک منطقه دیدنی و جذاب برای گردشگران تبدیل کرده است. در پائین ایستگاه و در دل درختان بلند جویبارهای صاف و زلال، اقامتگاه‌های چوبی و زیبائی در اختیار بازدید کنندگان قرار می گیرد و مسافران و علاقمندان در آنجا به استراحت می پردازند. آبشار چکان در دامنه ارتفاعات مشرف بر دره چكان (جنوب شهرستان دورود) آبشاری در نهایت زیبایی و عظمت جاری است كه به آبشار چكان معروف است. این آبشار از درون غاری مشرف بر زمین های زراعی چكان بیرون می جهد و طول فوران آن به ده ها متر می رسد. اطراف آبشار؛ منطقه ای وسیع با فضایی مطلوب و دل انگیز است و در فاصله حدود سه كیلومتری آن امام زاده ای به نام "ابو علی (ع)" واقع شده است. آب این آبشار در اواخر پاییز به مرور خشك می شود و در روزهای اولیه شروع فصل بهار مجددا با همان فوران به بیرون می جهد. این آبشار یكی از عجایب و زیبایی های طبیعت استان لرستان محسوب می شود. دره نی گا، "گراند کانیون" زیبای ایران در امتداد دریاچه گهر، رودخانه‌اى به نام سفید‌آب جریان دارد که پس از طى چند کیلومتر وارد یک درهٔ‌ نیمه صخره‌اى با عرض تقربى ۵۰۰ متر مى‌شود. این تنگه باریک که رود سفید آب در قعر آن جارى است داراى دیواره‌هاى صخره‌اى بلندى است که فقط پیاده مى‌توان در آن راهپیمایى کرد. در امتداد رودخانه انواع درختان میوه‌اى خودرو همچون گردو، انجیر، سیب، بادام، توت و... روئیده‌اند. این درهٔ‌ صخره‌اى به درهٔ نی گاه معروف است و همراه با منطقه عمومى اشترانکوه و دریاچه گهر از سوى سازمان حفاظت محیط ‌زیست به عنوان منطقه حفاظت شده حیات‌وحش اعلام شده است. در امتداد تنگه تاپله به دریاچه گهر میرسیم که بعد از دریاچه بزرگ تنگ نی گا بزرگ شروع می شود که تا بنار پنبه کار ادامه می یابد. علت بزرگ نامیدن آن وسعت پهنای این قسمت از تنگه می باشد در شمال نی گا بزرگ اشترانکوه قرار دارد. نی گاه کوچک نیز چون عرض از نی گا بزرگ بسیار کمتر است به این نام شهرت یافته است. این تنگ از بنارپنبه کار شروع می شود و تا روستای "تی" ادامه دارد. در شمال تنگ ارتفاعات زیبای پریز قرار دارد. دره نی گا کوچک مجموعه ای از دیواره های عظیم و ناشناخته و زیبایی است که به حق می توان از آن به نام "گراند کانیون" ایران نام برد. دریاچه گهر، زیباترین دریاچه آب شیرین ایران دریاچه گَهر در میان رشته کوه اشترانکوه در استان لرستان واقع است. این دریاچه در منطقه حفاظت شده اشترانکوه و بین بخش زز و ماهرو الیگودرز و بخش مرکزی دورود قرار دارد قرار دارد. این دریاچه که به "نگین اشترانکوه" معروف است یکی از زیباترین دریاچه‌های طبیعی ایران به شمار می‌رود و با ارتفاع ۲۳۶۰ متر از سطح دریا در میان منطقه حفاظت شده اشترانکوه واقع شده‌است. این دریاچه به سبب نداشتن راه ماشین رو تا حد زیادی از خرابی و آلودگی به دست انسان به دور مانده‌است. نحوه دسترسی به این دریاچه از طریق شهرهای دورود و الیگودرز امکان‌پذیر است ولی آسان‌ترين راه برای دسترسی به اين درياچه از مسير شهرستان دورود است. کوهنوردانی که به قله‌های اشترانکوه صعود می‌کنند معمولاً برای رسیدن به گهر از مسیر روستای طیان و بیدستانه حرکت می‌کنند. برای رفتن از مسیر طیان می‌توان از راه‌آهن تهران-خرمشهر استفاده کرد و در ایستگاه دربند بعد از ایستگاه ازنا از قطار پیاده شد. از شهر دورود تا چشمه خيه (کله محمود) حدود ۱۷ كيلومتر جاده آسفالت است و از چشمه خيه تا درياچه گهر حدودا  ۱۴ كيلومتر مسافت مالرو است. كسانی هم كه مايل باشند می‌توانند باچهارپاهایی مثل قاطر و الاغ نيز كه توسط افراد بومی جهت حمل بار و يا سواری كرايه می‌دهند، به درياچه بروند. پوشش گياهی درياچه گهر شامل درختان بلوط، بید، بادام، پسته وحشی، گلابی وحشی، چنار، نارون، بلوط مازو، گردو، انجیر، زبان گنجشک، سیب، زالزالک، ارژن، كنار كهور، و موی وحشی می‌باشد.گل‌های لاله واژگون، شقایق، زنبق و لاله وحشی تاج خروسی و اختر می‌باشند. حيات وحش دریاچهٔ گهر زیستگاه مناسبی برای آبزیان و دیگر حیوانات وحشی است. منطقه حفاظت شده اشترانكوه با حيات وحش متنوع شامل حيواناتی است از قبيل کل و بز، قوچ و میش، پلنگ، گرگ، گراز، خرس قهوه‌ای، کفتار، روباه، شغال، خرگوش و انواع پرندگان مانند عقاب، کبک، کبک دری شاهین، تیهو و آبزیان مانند لاک پشت، قورباغه و ماهی قزل آلای رنگین کمان ، خال قرمز و ماهی زرد پر و در فصل زمستان جایگاه مناسبی برای انواع پرندگان مهاجر از قبیل اردک ارده ای و چنگر می باشد. رشته کوه اشترانكوه، آلپ ایران اشترانکوه یكی از مناطق منحصر به فرد و پرجاذبه طبیعی لرستان است كه به لحاظ برخورداری از شرایط زیست محیطی و ویژگیهای شناسی زیستگاه مناسب و مستعدی برای رشد و تكثیر وحوش به خصوص پستانداران محسوب می شود. اشترانكوه به دلیل واقع شدن در قلب سلسله جبال زاگرس دارای قلل سرد مرتفع بالای سه هزار و 500 متر از سطح دریا و همچنین دره های نسبتاً گرم است. اشترانکوه رشته كوهی به طول تقریبی 50 كیلومتر است كه در جهت شمال غربی-جنوب شرقی امتداد دارد. یخچال های طبیعی و دائمی این رشته كوه که یكی از زیباترین كوه های كشور به شمار می رود در تمام سال از برف و یخ پوشیده است. اشترانکوه در جنوب شهر درود و ازنا قرار دارد. اشترانکوه به آلپ ایران نیز معروف است البته این نام تنها به خاطر بلند بودن آن رویش گذاشته نشده است بلکه به دلیل شیب تند کوههایش و دره های جوان و "" شکل و یخچالهای طبیعی است. ارتفاع بلند ترین قله آن سن بران 4150 است. کوه پریز، از شگفتیهای طبیعت ایران کوه پریز در 10 کیلومتری جنوب شرقی دورود قرار دارد. جنوب پریز به دره ی معروف نی گاه متصل است. ارتفاع کوه پریز 3095 متر و معروفترین قله آن معروف به "کر و دختر" می باشد. کوه پریز که با ارتفاع 3060 متردر قسمت جنوبی شهرستان دورود قرار دارد یکی از زیباترین کوه های ایران به شمار می رود. چشمه اسرار آمیز "وقت و ساعت" در طول سال همیشه آب دارد و در مدت زمان معین سرشار از آب است و در مدت زمان دیگر کاملا خشک می شود و این جوشش و بی آبی یه طور متناوب همیشه ادامه دارد.میزان آب موجود در این چشمه در فصل های مختلف سال متفاوت است. در فصل پاییز در سه دوره زمانی عملکرد چشمه به این صورت است: به مدت 40 آب آن کاملا قطع می شود ولی برای 10 دقیقه 50 درصد از حجم آب بطور شگفت انگیز از چشمه می جوشد و جریان دارد سپس به مدت 45 دقیقه آب آن به طور کامل قطع می شود و دوباره برای 10 دقیقه کمی بیشتر از دفعه قبل یعنی حدود 60 تا 70 درصد حجم کل آب در چشمه جریان پیدا می کند. در فصل بهارحجم آب چشمه به اندازه یک رودخانه است و کف غار را که حدود 10 متر پهنا دارد پر آب می کند و به اندازه 29 سانتی متر از کف غار بالا می آید. اين چشمه یکی از تفرجگاه های زیبا لرستان است که در شهرستان دورود قرار دارد.